Tigray Savaşı: 1974-1991 Etiyopya İç Savaşı; Milyonlarca Kişiyi Etkileyen Bir Ülke Krizi

Etiyopya, tarihi boyunca pek çok önemli figürü bünyesinde barındırmıştır. Bu isimler arasında politik liderler, askeri stratejistler ve dini önderler yer alır. Ancak bugün, odak noktamız 1974-1991 yılları arasında Etiyopya’yı kasıp kavuran Tigray Savaşı’nın önemli bir figürü olan Vassal Mengistu olacak.

Mengistu Haile Mariam, Etiyopya’da 1974’ten 1991’e kadar iktidarda kalan Derg adlı askeri rejimi yönetiyordu. İktidara gelmeden önce, Mengistu bir subay olarak kariyerini yükseltti ve sosyalist ideolojileri benimsedi. Askeri darbenin ardından başa gelen komite içinde önemli bir role sahip oldu ve zamanla kontrolü ele geçirerek kendisi diktatör ilan etti.

Mengistu’nun iktidarı, başlangıçta halk arasında umut uyandırsa da kısa sürede otoriter bir yönetime dönüştü. Mengistu’nun sosyalizm ideolojisiyle uyumlu olmayan politik muhalefeti acımasızca bastırdı ve ülkede ekonomik sıkıntılar yaşandı.

Tigray Savaşı, bu toplumsal ve siyasi gerginliğin doruk noktasında patlak verdi. 1974’te başlayan Tigray İsyanı, Etiyopya hükümeti ile Tigray Halkı Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında uzun ve kanlı bir çatışmaya yol açtı.

Tigray Savaşı’nın Nedenleri:

Savaşın temel nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

Neden	Açıklama
Siyasi baskı ve insan hakları ihlalleri	Mengistu rejimi, muhalefeti susturmak için hapsetme, işkence ve infaz gibi yöntemlere başvurdu.
Ekonomik eşitsizlik	Etiyopya’da zenginler ile fakirler arasında derin bir uçurum vardı.
Etnik çatışmalar	Mengistu rejimi, belirli etnik grupları diğerlerinden daha çok desteklediği için gerilimleri körükledi.

Savaşın Yönetimi:

Mengistu, savaşı bastırmak için Sovyetler Birliği’nden önemli miktarda askeri ve ekonomik yardım aldı. Ancak TPLF, gerilla taktikleri ve halk desteği sayesinde direnmeye devam etti. Savaş, milyonlarca insanı yerinden etti ve binlerce insanın ölümüne yol açtı.

Sonuçları:

1991’de TPLF, Mengistu rejimi üzerinde zafer kazandı ve Etiyopya’da yeni bir hükümet kurdu. Mengistu ise ülkeden kaçıp Zimbabve’ye sığındı.

Tigray Savaşı, Etiyopya tarihinde derin izler bıraktı. Savaşın yarattığı ekonomik ve sosyal yıkım, ülkenin uzun yıllar sürecek iyileşme sürecinde önemli bir engel oluşturdu. Ancak savaşın ardından başlayan demokratikleşme süreci, ülkede umut ışıkları yakmaya başladı.

Mengistu’nun Mirası:

Vassal Mengistu, Etiyopya tarihinde karmaşık bir figürdür. İktidara geldiğinde halk arasında umut uyandırmasına rağmen, acımasız yönetimi ve Tigray Savaşı’ndaki rolü yüzünden tarihe kötü bir isim olarak geçti.

Mengistu’nun mirası, günümüzde hala Etiyopya’da tartışılmaktadır. Bazıları onu ülkeye sosyalist reformlar getirmek için çabalayan bir lider olarak görürken, diğerleri onun zulmünün ve savaşın yarattığı yıkımın sorumluluğunu yüklenmesini isterler.

Etiyopya: İsyandan Barışa:

Tigray Savaşı’nın ardından Etiyopya, barışı sağlama ve ülkeyi yeniden inşa etme yolunda önemli adımlar attı. Ancak ülkede hala derin siyasi ve sosyal bölünmeler mevcuttur.

Mengistu Haile Mariam’ın hikâyesi, tarihin karmaşıklığını ve insan doğasının çelişkilerini yansıtmaktadır. Savaşın yarattığı yıkımın hatırası hala canlı tutulmalı ve gelecek nesillere barışın değerinin hatırlatılması için örnek gösterilmelidir.